Projektowanie dostępnego środowiska uczenia się online

W piątek, 20 listopada, na Wydziale Humanistycznym AGH odbyło się ogólnopolskie seminarium naukowe Społeczność akademicka wobec osób niepełnosprawnych. Seminarium było okazją do zaprezentowania wyników badań warunków życia i aktywności społeczno-zawodowej, przeprowadzonych w AGH oraz innych ośrodkach akademickich. CeL na tle wyników badań empirycznych, miał krótkie teoretyczne wystąpienie na temat projektowania dostępnego środowiska uczenia się online od strony metodycznej i technicznej.

Celem naszej prezentacji było zwrócenie uwagi na priorytety projektowania uczenia się online poprzez tworzenie przyjaznych i dostępnych środowisk działania uczących się.

Zaprojektowanie dostępnego środowiska uczenia się online jest procesem złożonym i wymagającym rozważenia dostępności na wielu etapach projektowania. Kurs e-learningowy może być jednym z elementów takiego środowiska. Dostarczenie cyfrowych treści, nawet cechujących się najwyższym poziomem dostępności zgodnym z wytycznymi WCAG powinno być punktem startowym dla dalszej pracy projektowej nie zaś etapem ją kończącym. Podczas wystąpienia staraliśmy się podkreślić tą zasadniczą różnicę, która całkowicie zmienia podejście do projektowania dostępnych kursów online.
W naszym przekonaniu projektowanie dobrego, a więc efektywnego i angażującego kursu e-learningowego jest tożsame z projektowaniem interakcji. Przyjmując perspektywę aktywnej i konstruktywistycznej dydaktyki kształcenia online projektant kursu musi zmierzyć się z zaprojektowaniem dostępnych interakcji: student-student, student-prowadzący kurs, student-narzędzia, student-treści. Częstą praktyką, szczególnie w kontekście e-learningu na gruncie polskim, jest utożsamianie uczenia online z dostarczaniem cyfrowych materiałów, które rzadko wykraczają poza zdigitalizowane podręczniki, wykłady czy zbiory ćwiczeń. Istnieje ryzyko, że takie wąskie rozumienie e-learningu, zostanie przeniesione także na obszar projektowania dostępnego środowiska uczenia się online.

Kierując się zasadą, aby dostępność projektować równologle z procesem projektowym samego kursu, zwróciliśmy uwagę na projektowanie alternatywnych ścieżek dydaktycznych, aby każdy student bez względu na swoją niepełnosprawność miał te same szanse na zrealizowanie celów uczenia się oraz zdobycia zakładanych przez projektanta kursu umiejętności.

W części technicznej prezentacji skupiliśmy się na radach projektowych, z których mogą skorzystać nie-informatycy i nie-programiści, aby opracowywane przez nich materiały i kursy były bardziej dostępne. Zwróciliśmy uwagę na niezależność od sprzętu i oprogramowania, stosowanie odpowiedniej czcionki, grafiki informacyjnej oraz elementów multimedialnych. W prezentacji przedstawiliśmy także istniejące w AGH rozwiązania umożliwiające lepszy dostęp do środowiska uczenia się online na Uczelnianej Platformie e-Learningowej Moodle (szablon Moodle dla osób słabowidzących, który został zainstalowany na wszystkich obszarach wydziałowych UPeL).

Foto: http://eliquotraining.com