Dostępna dydaktyka cz. 1

Luty w CeLu to miesiąc z dostępnością (cyfrową). Poza webinarem i wpisem przeglądowym na temat dostępności cyfrowej, dziś dzielimy się z wami materiałem poradnikowym czyli wskazówkami na temat prowadzenia zajęć, w których biorą udział osoby z niepełnosprawnościami (OzN).

Zwiększanie dostępności realizowane jest na uczelniach w różny sposób – np. poprzez realizację rekrutacji na studia za pośrednictwem serwisów internetowych, czy prezentowanie informacji i treści w serwisach zgodnych ze standardami WCAG, zapewnienie doradcy edukacyjnego lub asystenta dydaktycznego, ułatwienia informatyczne, elastyczne formy zaliczeń i egzaminów, realizację szkoleń i warsztatów uświadamiających w zakresie pracy z OzN, czy też adaptację budynków, dostosowanie oświetlenia, zapewnienie nagłośnienia z wykorzystaniem pętli indukcyjnej, dostosowanie bibliotek i stanowisk komputerowych dedykowanych pracy dla OzN. Rozwiązań jest bardzo wiele, niektóre są bardzo poste – do wdrożenia tu i teraz, inne wymagają nieco bardziej złożonych, nierzadko systemowych działań.

W miesiącu z dostępnością (cyfrową) dzielimy się wskazówkami, które jako dydaktycy i dydaktyczki możecie zastosować od razu, jeśli w waszych zajęciach uczestniczą osoby z niepełnosprawnościami. Jeśli doświadczenie pracy z OzN jeszcze przed wami, to dzięki lekturze wskazówek możecie poczuć się bardziej przygotowani na moment, kiedy na sali pojawi się student czy studentka z potrzebami, które trzeba będzie dodatkowo wspierać i adresować. Ten wpis otwiera cykl wpisów na temat prowadzenia dostępnej dydaktyki. W pierwszej części prezentujemy wskazówki dla dostępnej dydaktyki podczas pracy z osobami z niepełnosprawnością wzroku i słuchu.

Wskazówki zostały opracowane przez Biuro ds. Osób Niepełnosprawnych oraz Fundację Instytutu Rozwoju Regionalnego. Są częścią szkolenia online “Wsparcie osób z niepełnosprawnościami w środowisku uczelni”, które będzie uruchomione dla pracowników AGH już w semestrze letnim. W kolejnych wpisach opublikujemy wskazówki do powadzenia zajęć z osobami z niepełnosprawnością mowy, ruchu, w kryzysie psychicznym, z zaburzeniami spektrum autyzmu i z doświadczeniem chorób przewlekłych i neurologicznych.

Dydaktyka a niepełnosprawność wzroku

Ta infografika dostępna jest także w formacie PNG oraz formacie PDF.

Poniższa lista wskazówek jest poszerzeniem informacji z infografiki:

materiały wykorzystywane w procesie nauczania (także podczas egzaminowania), szczególnie tych opartych na przekazie wizualnym powinny być opracowane w formie dostępnej, np. uzupełnione o opisy alternatywne, audiodeskrypcję i/lub formy wypukłe,
pomocne może być udostępnianie materiałów odpowiednio wcześnie przed zajęciami, co pozwoli osobie niewidomej lub słabowidzącej aktywniej w nich uczestniczyć,
jeśli w zajęciach uczestniczy osoba niewidoma lubi słabowidząca, pamiętajmy, aby odczytywać na głos informacje wizualne i tekstowe (np. dane zawarte na wykresach, w prezentacji, na tablicy),
w przypadku przedstawiania eksponatów, makiet, modeli osoba powinna mieć możliwość zapoznania się z obiektem za pomocą dotyku (jeśli jest to możliwe) lub obejrzeć go z bliska (osoba słabowidząca),
należy akceptować udział w zajęciach asystenta/przewodnika osoby niewidomej lub słabowidzącej (zgodnie z Regulaminem studiów). Podczas komunikacji należy zwracać się do osoby niewidomej lub słabowidzącej (a nie do asystenta czy przewodnika),
osobie niewidomej może towarzyszyć pies asystujący. Pies asystujący pracuje, towarzysząc osobie niewidomej. Nie należy zaczepiać go, głaskać, inicjować zabawę, przywoływać lub w inny sposób rozpraszać,
warto uwzględnić dodatkowy czas na zapoznanie się z treścią, np. pleceń na egzaminie,
jeśli to możliwe, forma egzaminu powinna być taka sama, jak dla pozostałych uczestników zajęć, np. w przypadku egzaminu pisemnego warto zachować jego formę z wykorzystaniem komputera (a nie zamieniać na egzamin ustny).