80 uczestników reprezentujących 18 instytucji – technicznych szkół wyższych, uniwersytetów, firm i instytutów badawczych, 3 wykłady plenarne i 34 prezentacje, 9 sesji tematycznych. Tak liczbowo przedstawiała się III Konferencja eTEE e-Technologie w Kształceniu Inżynierów, która odbyła się 11 kwietnia 2016 roku w Akademii Górniczo-Hutniczej. Pracownicy AGH licznie reprezentowali naszą uczelnię, prezentując 16 sprawdzonych praktyk związanych z wykorzystaniem e-technologii w procesie kształcenia.
A merytorycznie? Osią tematyczną wydarzenia była dyskusja poświęcona wykorzystaniu e-technologii w dydaktyce technicznej szkoły wyższej. Naszym wspólnym celem z Politechniką Gdańską było stworzenie przestrzeni do wymiany najlepszych praktyk w kształceniu inżynierów. Mamy nadzieję, że konferencja eTEE wpisze się na stałe w kalendarz wydarzeń akademickich, jako forum prezentacji innowacyjnych rozwiązań dydaktycznych, w których e-technologie efektywnie wspierają proces kształcenia inżynierów. Zapraszamy za rok na IV konferencję eTEE, która odbędzie się na Politechnice Gdańskiej.
Na blogu publikujemy pierwszą część przeglądu wybranych propozycji dydaktycznych, które są realizowane w AGH.
Kompetencje społeczne a kształcenie inżynierów
Na Wydziale Zarządzania Uczelniana Platforma e-Learningowa jest wykorzystywana do kształtowania kompetencji społecznych (interpersonalnych) wyrażających się w umiejętności współpracy, komunikacji oraz pracy grupowej. Osoby występujące na konferencji eTEE podkreślały, że w teorii uczelnie techniczne kładą duży nacisk na naukę pracy grupowej. W praktyce zaś student zwykle nie widzi związku pomiędzy narzędziami, które poznaje na przedmiotach związanych z zarządzaniem projektami, a wykonywaniem projektów w grupach w trakcie innych zajęć. Wiele zależy także od perspektywy nauczycieli – jedni podzielają przekonanie, że doskonaleniem kompetencji społecznych powinni zajmować się specjaliści, inni są zdania, że kompetencje te mogą być kształtowane w trakcie zajęć o różnej tematyce, co wymaga od prowadzącego umiejętności związanych m.in. z kierowaniem pracą zespołową.
Poniżej prezentujemy doświadczenia Katarzyny Klimkiewicz z Wydziału Zarządzania AGH, która wykorzystuje e-technologie do kształtowania kompetencji społecznych studentów. Pełny opis i wnioski z działań można przeczytać w artykule, który ukazał się w czasopiśmie e-mentor.
Praca grupowa na Moodle – warsztaty
Przykładem kształtowania kompetencji społecznych jest kursu na Wydziale Zarządzania zaprojektowany zgodnie z założeniami konstruktywizmu edukacyjnego. Dzięki temu studenci samodzielnie tworzyli wiedzę i zdobywali nowe wiadomości, podczas, gdy rolą nauczyciela było projektowanie i koordynowanie ich działań.
Kurs był hybrydowy – łączył zajęcia audytoryjne ze zdalnymi warsztatami na platformie i konsultacjami online. Zadaniem studentów było przygotowanie, opracowanie, a następnie przeprowadzenie kilkunastominutowych ćwiczeń, które pozwalały uczestnikom zajęć zgłębić wiedzę z danego obszaru. Do utworzenia grup projektowych wykorzystano aktywność głosowania na platformie Moodle: każdy student wybrał jeden z interesujących go tematów. W kolejnym etapie każdy zespół opracowywał konspekt ćwiczeń, na bazie którego przygotowywał pisemne opracowanie tematu oraz materiały, które miały być wykorzystane w trakcie ćwiczeń. Studenci komunikowali się na zajęciach i konsultacjach, na forum i za pomocą asynchronicznych wiadomości. Ostatnim etapem realizacji zadania było dokonanie oceny przypisanych mu projektów (różne od tych, nad którymi sam pracował) wg zadanych przez nauczyciela kryteriów. Do organizacji tego procesu wykorzystane zostały warsztaty.
Zdaniem autorki wykorzystanie mieszanej formy zajęć i formuły warsztatów na platformie pozwoliło na aktywizację studentów – realizacja własnego pomysłu wymagała od studentów interakcji i pozwoliła na doskonalenie ich kompetencji społecznych.
Sposób postawienia zadania wykluczał podejście kolektywistyczne – studenci nie mogli w prosty sposób podzielić pracy na drobne fragmenty, ponieważ cała koncepcja musiała być spójna – treści teoretyczne musiały znaleźć swoje odbicie w przygotowanych ćwiczeniach, a osoby przeprowadzające ćwiczenia musiały znać teorię, by właściwie reagować na zachowanie grupy. Ćwiczenie wymagało także udzielania informacji zwrotnej, co dla wielu studentów stanowiło poważne wyzwanie.
W końcowej ewaluacji zajęć studenci oceniali formę pracy pozytywnie. Poniżej przykłady wypowiedzi studentów:
“Pomysł warsztatów bardzo mi się podobał, bo zaangażował całą grupę do współpracy i każdy mógł się zaprezentować. Taki sposób przeprowadzania zajęć ma wiele pozytywnych aspektów, gdyż uczy nas radzenia sobie ze stresem i przygotowania czegoś w taki sposób, aby zainteresować innych”.
„Generalnie nigdy nie interesowałam się etyką, szczerze mówiąc wydawała mi się nudna. Jednak niektóre warsztaty były na tyle ciekawie przygotowane, że aż chciało się chodzić na zajęcia. Ta forma zajęć jest jak najbardziej w porządku.”
Praca grupowa na Moodle – wiki
Drugim przykładem wykorzystania narzędzi dostępnych w ramach Uczelnianej Platformy e-Learningowej do wspierania procesów grupowych jest zastosowanie składowej wiki do dokumentowania pracy i prezentacji projektu zespołowego, którego tematem nadrzędnym były innowacje społeczne. Zadaniem studentów było dobranie się w zespoły projektowe oraz wybór tematu projektu, a następnie wg podanego schematu uzupełnienie treści na Wiki. Ważnym etapem pracy była konieczność umieszczenia komentarza do projektów przygotowanych przez wszystkie zespoły, co pozwoliło na uzyskanie informacji zwrotnej przez realizatorów projektu oraz przygotowanie się do pytań w trakcie prezentacji „na żywo”. Z obserwacji autorki kursu wynika jednak, że studenci współpracowali nad zadaniem poza środowiskiem zdalnym lub środowiskiem platformy, a na stronie wiki liderzy zespołów zamieszczali tylko efekty końcowe. Obserwacja pracy studentów i jej efektów pokazuje, że zabrakło zbieżności między celem a doborem narzędzia/środowiska, które umożliwiłoby realizację zaplanowanego celu (rozwój kompetencji społecznych). Wiki sprawdziło się jako platforma dokumentacyjna i obszar informacji zwrotnej lecz nie jako platforma do animacji procesu grupowego i kształtowania związanych z nim kompetencji. Kolektywistyczne podejście do zadania, które w przypadku wyżej opisanych warsztatów, nie miało miejsca, w tym przypadku miało duży wpływ na efekty pracy studentów.
Photo by rawpixel.com on Unsplash
