Debata oksfordzka To dyskusja dwóch zespołów, prowadzona przez “marszałka” wg ustalonej, ścisłej struktury. Ma zorganizowany przebieg a uczestnicy pełnią określone role dyskutując wcześniej opracowaną tezę. Zespoły bronią lub obalają tezę w krótkich wystąpieniach, mają prawo do zadawania pytań oponentom. Marszałek dba o bezkonfliktowy przebieg debaty.

Demonstracja, instruktaż, pokaz Zaprezentowanie danej czynności wraz z dokładnym omówieniem poszczególnych elementów składających się na całość, a następnie ćwiczenie zaprezentowanego zachowania przez osoby uczestniczące, aż do ukształtowania właściwego nawyku. Sam pokaz bez możliwości przećwiczenia czynności przez osoby uczestniczące nie jest efektywny, może zostać zastąpiony nagraniem czy prezentacją.

Design thinking Procesowe, kreatywne podejście do grupowego rozwiązywania złożonych problemów, wyzwań społecznych czy biznesowych oraz do tworzenia nowych produktów. Składa się z etapów przygotowujących stopniowo zespół/ zespoły do opracowania rozwiązań, ich prototypowania i testowania. Ważnym etapem jest zbieranie informacji i mapowanie potrzeb użytkowników, na które projektowanie rozwiązanie ma odpowiedzieć. Wykorzystuje metody kreatywne, warsztatowe. Obejrzyj nagranie o zdalnym procesie design thinking, metodzie budowania person. 

Dyskusja Wymiana opinii i argumentów na zadany temat, ukierunkowana pytaniami przez prowadzącego zajęcia. Służy omówieniu tematu jak i rozwiązywaniu problemów. Kształtuje umiejętność argumentowania, słuchania oraz wspólnego podejmowania decyzji. Pozwala na wymianę doświadczeń (patrz: Nauczanie rówieśnicze) oraz refleksję. Można wykorzystać dyskusję panelową, okrągłego stołu, czy metodę śnieżnej kuli. Może być także prowadzona online, z wykorzystaniem forum np. na UPEL czy MSTeams.

Elementy myślenia wizualnego System notowania i prezentowania z użyciem elementów graficznych , które wspierają proces zapamiętywania i analizy. Np. mapa myśli [mind mapping], mapa koncepcyjna [concept mapping], postery i plakaty, notatki graficzne [sketchnoting], zapis graficzny [graphic recording]. Wspiera uczenie się dzięki skupianiu uwagi, angażowaniu i uzupełnianiu przekazu werbalnego – graficznym. Obejrzyj nagranie o podstawach notatek wizualnych, tworzeniu infografik, angażowaniu do współpracy poprzez rysowanie, facylitacji graficznej.

Grywalizacja, gamifikacja Wykorzystanie zasad grywalizacji, rywalizacji i współpracy [gry planszowe, quizy, kahoot i inne] do aktywizacji i motywacji studentów podczas zajęć. Może przybierać formę rozbudowanych gier edukacyjnych budowanych w oparciu o fabularyzowane scenariusze, ale działa także w formie quizów, rankingów czy elementów włączających zabawę do uczenia się, zarówno w formie rywalizacji, jak i współpracy. Posłuchaj nagrania o grywalizacji i rywalizacji, przeczytaj wywiad o przeprowadzeniu zajęć z elementami gamifikacji.

Informacja zwrotna [Feedback] Sposób przekazywania uwag, komentarzy i obserwacji do zachowania lub rezultatów pracy. Może mieć formę rozmowy lub wypowiedzi pisemnej podsumowująca projekt, zadanie, ćwiczenie czy zachowanie. Wskazuje na dobrze wykonane aktywności oraz obszary wymagające poprawy. Nie jest oceną punktową lecz stanowi formę oceny kształtującej, rozwojowej. Dowiedz się więcej: 7 zasad feedbacku w dydaktyce, metodzie udzielania IZ FUKO, IZ w projekcie informatycznym, polecane źródła o informacji zwrotnej.

Nauczanie przez dociekanie [Inquiry based learning] Zaplanowanie zajęć, tak aby osoby studiujące poprzez pytania, obserwację, eksperymenty i dociekanie przyczyn czy reguł zjawisk, z coraz większą samodzielnością samodzielnie dochodziły do wiedzy czy rozwiązań pod okiem dydaktyka. To forma prowadzenia zajęć aktywnych, stymulujących ciekawość osób studiujących. Stosowana w złożonych, trudnych problemach, wymagających namysłu i badania zjawisk. Dużą rolę odgrywają umiejętności zadawania pytań, formułowania problemów, analizy i wnioskowania. Metoda rozwija myślenie krytyczne i kreatywność, wspiera współpracę i komunikację.

Kształcenie mieszane [Blended learning] Planowanie przebiegu zajęć z możliwością ich realizacji częściowo online a częściowo stacjonarnie. Oba tryby uzupełniają się. Tworzą model uczenia się dopasowany potrzeb osób studiujących. Przeczytaj o aktywnym uczeniu mieszanym, przykładach mieszania.

Kształcenie zdalne Realizacja zajęć lub części zajęć [kształcenie mieszane/blended learning] za pomocą metod i technik kształcenia na odległość, w sposób synchroniczny i asynchroniczny. W Webinarotece znajdziesz zestaw nagrań o wykorzystaniu Uczelnianej Platformy eLearningowej do kształcenia zdalnego oraz tutoriale dotyczące konkretnych funkcji i narzędzi UPELa.  

Mentoring Metoda pracy indywidualnej. Partnerska relacja między osobą, która w jakiejś dziedzinie jest mistrzem a osobą mentee, która chce się rozwinąć w tym obszarze. Zorientowana na odkrywanie i rozwijanie potencjału i zdolności, nastawiona na aktywne znajdowanie rozwiązań, metod pokonywania trudności w odniesieniu do konkretnej domeny mentora, którą chce rozwijać mentee.

Metoda ćwiczebna [np.: wykonywanie zadań przy tablicy] Rozwijanie umiejętności i utrwalanie wiedzy przez częste wykonywanie zadań/określonych aktywności przez osoby studiujące [np.: ćwiczenie algorytmów podczas kodowania, rozwiązywanie zadań celem zapamiętania reguł, wzorów itp…].

Metoda problemowa [Problem based learning] Metoda samodzielnego dochodzenia do wiedzy poprzez rozwiązywanie problemów o charakterze poznawczym, decyzyjnym lub praktycznym. Etapy: 1. wytworzenie sytuacji problemowej, 2. formułowanie problemów i pomysłów ich rozwiązania, 3. weryfikacja pomysłów, 4. porządkowanie i stosowanie nowych rozwiązań. Osoby studiujące samodzielnie eksplorują zasoby wiedzy, poszukują odpowiedzi, testują i prezentują wyniki wg ustalonej struktury. Dowiedz się więcej o PBL. 

Metoda projektowa[Project based learning] Metoda nauczania przez projekty, często interdyscyplinarne. Obejmuje realizację większej partii materiału w dłuższym czasie, cele są ustalone, proces ustrukturyzowany. Osoby studiujące rozwijają umiejętności samodzielnej pracy i jej planowania, poszukiwania źródeł informacji, łączenia teorii z praktyką, definiowania problemów, poszukiwania rozwiązań, podejmowania decyzji, współpracy oraz oceny efektów pracy. obejmuje samodzielną realizację większej partii materiału w dłuższym czasie. To metoda dedykowana pracy grupowej.

Metody twórczego rozwiązywania problemów [Creative problem-solving] To grupa tzw. metod 4C odnoszących się do kompetencji: komunikacji (communication), kreatywnego myślenia (creativity), współpracy (cooperation), krytycznego myślenia (critical thinking). Metody te łączą teorię z praktyką, generują innowacje zw. ze środowiskiem życia człowieka. Wykorzystują wiele narzędzi pracy warsztatowej, kreatywnej np. burza mózgów, design thinking, trening kreatywności.

Metoda warsztatowa [Workshop] Metody aktywizujące, skupiające się na rozwijaniu umiejętności oraz dochodzeniu do wiedzy drogą doświadczenia i działania przez osoby studiujące. Wykorzystują metody pracy grupowej, kreatywnej angażując osoby uczestniczące w zadaniach.

Mini wykład Krótkie zaprezentowanie, wprowadzenia do tematu przed zadaniami tematu, podsumowanie ćwiczenia. Wykorzystuje pomoce wizualne, podkreśla najważniejsze elementy.

Nauczanie rówieśnicze [Peer learning] Takie zaprojektowanie aktywności przez osobę prowadzącą zajęcia, aby maksymalnie wykorzystać wzajemne uczenie się od siebie osób studiujących poprzez dyskusję wspólne działanie, analizę. Poczytaj o przykładzie wykorzystania oceny rówieśniczej.

Odwrócona klasa [Flipped classroom] Projektowanie zajęć w modułach: samodzielna praca osób studiujących nad przygotowanymi przez prowadzącego konkretnymi materiałami wraz z wytycznymi sprawdzającymi, warsztat umiejętności praktycznych podczas zajęć pod okiem dydaktyka oraz zadanie domowe jako zamknięcie procesu. Model efektywnie można realizować w formie stacjonarnej, mieszanej i zdalnej.

Opowiadanie [Storytelling] To prezentacja treści w sposób narracyjny, fabularny, zabarwiony emocjonalnie. Jego celem jest inspirowanie, poruszenie, utożsamienie się z bohaterami (np. mówcą) czy historią. Np anegdota, metafora, historyjka. Może stanowić metodę, w której to osoby studiujące konstruują opowieść np. podsumowującą doświadczenia projektu czy praktyki zawodowej. Obejrzyj nagranie praktyka storytellingu.

Praca grupowa [Group work] Praca osób studiujących w małych grupach roboczych (2-5 os) nad wybranym tematem, wg wcześniej ustalonych zasad. Osiągnięcie wspólnego celu wymaga współpracy wszystkich osób. Wymaga stworzenia ram i struktury, wyboru ról i podziału zadań a także wsparcia osoby prowadzącej zajęcia w organizacji i ocenie efektów. Obejrzyj nagranie o angażowaniu do współpracy poprzez rysowanie, posłuchaj o kolaboracji i kooperacji na zajęciach, tablicy Miro ułatwiającej współpracę online. 

Praca z tekstem przewodnim / materiałem źródłowym Samodzielna praca osób studiujących z materiałami źródłowymi wg określonych wytycznych przez prowadzącego [zestaw pytań, zagadnień, problemów do rozwiązania].

Pytania sokratejskie Inaczej dialog sokratejski. Jest to prowadzenie procesu analizy i syntezy poprzez zadawanie odpowiednio dobranych, pogłębiających pytań, skłaniających osoby studiujące do dociekania, krytyki i rozważania nowych rozwiązań.

Studium przypadku [Case study] Samodzielna analiza przez osoby studiujące konkretnej, istotnej sytuacji, zdarzenia czy zjawiska. Zawiera diagnozę problemu, propozycję rozwiązań, analizę następstw ich wdrożenia, możliwości przeniesienia rozwiązania do świata realnego oraz dyskusję.

Symulacja Metoda treningowa. Stworzenie warunków umożliwiających obserwację zdarzenia, trenowanie zachowań, rozwiązań w warunkach zbliżonych do rzeczywistych (metoda dramy, scenki rodzajowe/odgrywanie ról, VR, AR, scenariusze).

Team Based Learning Metoda łączy ideę odwróconej klasy (ang. flipped classroom) i pracę grupową studentów nadając jej określoną strukturę, etapowość i rytm. Więcej o tej metodzie znajdziesz w artykule, 

Tutoring Metoda pracy indywidualnej. Proces współpracy między podopiecznym (tutee) a tutorem, ukierunkowany na integralny rozwój kompetencji. Ścieżka rozwoju jest opracowywana wspólnie w relacji tutora i tutee. Rodzaje tutoringu: naukowy, rozwojowy. Posłuchaj rozmowy tutorów AGH, opowieści o systemowym wdrażaniu tutoringu. 

Wzajemne ocenianie [Peer assessment] Tak zaprojektowane zajęcia aby osoby studiujące aktywnie brały udział w określaniu zasad realizacji zadań i oceny ich efektów. Do etapu oceny wykorzystana jest metoda informacji zwrotnej, podczas której osoby studiujące wykazują się również wiedzą merytoryczną w zadanym temacie.

Wykład Metoda podająca, której celem jest przekazanie wiedzy. Zawiera logicznie ułożone treści merytoryczne, wykorzystuje techniki ułatwiające zapamiętanie i zrozumienie. Posłuchaj o mikro-metodach zmieniających wykład, angażowaniu osób studiujących na wykładzie.