Na stronie internetowej Centrum e-Learningu i Innowacyjnej Dydaktyki AGH w zakładce Nowoczesne Metody Kształcenia opublikowane zostały nowe treści adresowane do dydaktyków i dydaktyczek.

Opracowując teksty do publikacji odpowiadaliśmy na potrzebę rozwoju dydaktycznego, deklarowaną przez 88% badanych dydaktyków i dydaktyczek Akademii Górniczo-Hutniczej (Badanie doświadczeń dydaktyków AGH w roku akademickim 2022/2023). W wynikach badań jako najczęściej wskazywane były chęć angażowania (56%) i motywowania (53%) osób studiujących oraz zainteresowanie tematyką zajęć (47%). Liczymy, że udostępniane przez nas zasoby będą pomocą w osiąganiu tych celów.

W zakładce znajdują się:

• katalog metod z opisami i konkretnymi przykładami zastosowania danej metody w inżynierskim kontekście oraz
• praktyczne przykłady z AGH, czyli dydaktyczne projekty zrealizowane przez grupę Gepardów dydaktycznych (W praktyce).

Katalog metod

Katalog metod zawiera opisy poszczególnych metod dydaktycznych. Warto tu zajrzeć przygotowując sylabus lub planując zajęcia na kolejny semestr. Choć niektóre z nich są klasyczne i powszechnie znane, pokazaliśmy ich uwspółcześnioną wersję. W katalogu znalazła się zarówno metoda wykładu, która jest jedną z najpowszechniej stosowanych metod w AGH, jak też metody STEMowe (STEM: z ang. science, technology, engineering, mathematics), świetnie wpisujące się w specyfikę pracy z przyszłymi inżynierami, czy w końcu sporo małych metod aktywizujących, będących sposobem na zaangażowanie osób studiujących w pracę na zajęciach.

Dobór odpowiedniej metody pracy jest koniecznym warunkiem sukcesu, rozumianego nie tylko jako osiągnięcie efektów uczenia się przez osoby studiujące, ale też jako satysfakcja zawodowa dydaktyczki/dydaktyka. 

Poszukiwania odpowiedniej metody warto zacząć od celu, który chcemy osiągnąć. Jeśli oczekujemy większego zaangażowania studentów i studentek w pracę na zajęciach warto zajrzeć do metod grupowych czy małych metod aktywizujących. Jeśli prowadząc wykłady dostrzegamy potrzebę lepszego zrozumienia zagadnienia przez osoby studiujące to z pomocą mogą przyjść studium przypadku lub elementy myślenia wizualnego.

Ważną kwestią może być też chęć kształcenia określonych kompetencji np. pracy zespołowej, samodzielności, odpowiedzialności, krytycznego myślenia. Opisy metod zawierają informację o tym, jakie kompetencje rozwiną studentki i studenci.

W końcu, myśląc o zastosowaniu danej metody, konieczne jest dopasowanie jej do formy prowadzonych zajęć. Nie wszystko sprawdzi się w każdych okolicznościach. Niektóre metody dedykowane są pracy w mniejszych zespołach, inne nadają się nawet dla bardzo dużych grup, powyżej 100 osób. Niektóre wymagają odpowiedniego przygotowania sali, a inne można zastosować w każdych warunkach. Małe metody aktywizujące takie jak np. 3-2-1 sprawdzą się równie dobrze na ćwiczeniach w mniejszej grupie, jak i na wykładzie, na którym spotyka się 200 osób. Z drugiej strony Project Based Learning zakłada bliższą współpracę osoby prowadzącej z zespołami studenckimi, więc znajdzie zastosowanie raczej na zajęciach projektowych, ćwiczeniach lub laboratoriach.

Konstrukcja katalogu

Przygotowane materiały są praktyczne i krótkie. W części Katalog metod, w poszczególnych opisach znajduje się to, co najważniejsze dla praktyka:

• krótki opis metody wskazujący jej najważniejsze charakterystyki, cel, przebieg i kompetencje, jakie rozwija u osób studiujących,
• wskazówka podczas jakich form zajęć warto skorzystać z danej metody,
• przykład konkretnego zastosowania,
• wartościowe zasoby, do których można zajrzeć szukając dalszych wiadomości dotyczących tej metody.

Dołożyliśmy starań, aby opisy metod były osadzone w kontekście uczelni technicznych. Stąd w części Przykład pokazujemy zastosowanie danej metody na konkretnych zajęciach. Wiele przywołanych przez nas ilustracji jest rzeczywistym opisem zajęć realizowanych w AGH. Powstawały po udziale w szkoleniach metodycznych w CeLiID lub jako efekt samodzielnej pracy dydaktyczek i dydaktyków w ramach różnych projektów. Uczestnicy szkoleń/projektów opracowali scenariusze wykorzystania danej metody na swoich zajęciach. Pozostałe przykłady zostały zaczerpnięte z innych uczelni technicznych lub stworzone jako propozycja we współpracy z dydaktykami AGH.

Planujemy w przyszłości uzupełnić katalog o kilka dodatkowych metod i dodać więcej wartościowych dla Was źródeł w sekcjach Dowiedz się więcej.

W praktyce

W zakładce Nowoczesne Metody Kształcenia dostępne są też opisy wdrożeń przygotowanych w ramach programu rozwojowego “Gepardy dydaktyczne” realizowanego w latach 2021-2022.

Ta część już w całości poświęcona jest praktycznemu zastosowaniu nowoczesnych metod kształcenia w AGH. W ramach programu uczestnicy przygotowywali projekty dydaktyczne oraz realizowali je na swoich zajęciach. Wspierali się w napotykanych trudnościach i wspólnie cieszyli ze swoich sukcesów. Grono gepardów na podsumowanie projektu pokazało swoje osiągnięcia w ramach gali kończącej program w styczniu 2023 r. Wiele osób z tego grona zostało wyróżnionych w konkursach dydaktycznych na poziomie uczelni.

Pod hasłem W praktyce znaleźć można opis zrealizowanych projektów wg schematu:

• autorka/autor projektu,
• cel dydaktyczny podjętych działań,
• wykorzystane metody dydaktyczne,
• adresatów działań, nazwę przedmiotu,
• krótki opis realizacji,
• efekty działań z perspektywy osób studiujących i osoby prowadzącej zajęcia.

Kilkanaście przykładów pokazuje ogromny potencjał nowoczesnej dydaktyki w uczelni technicznej, podkreślając wartość zarówno dla osób prowadzących zajęcia, jak i studiujących w AGH.

W sercu tego, co robimy jest wspieranie rozwoju dydaktycznego nauczycielek i nauczycieli akademickich. Taki cel mają też nowe zasoby na naszej stronie. Liczymy, że zamieszczone przykłady będą inspiracją i zachętą, a opisy metod pomocą w realizacji własnych pomysłów. Jako zespół CeLiID zapraszamy na konsultacje metodyczne, chętnie pomożemy w planowaniu kolejnych kroków, wskażemy dodatkowe źródła informacji, pomożemy sformułować cele dydaktyczne i znaleźć sposoby ich realizacji.

Materiały na stronę internetową CeLiID przygotowane zostały w ramach projektu „Doskonałość Dydaktyczna Uczelni” realizowanego w Akademii Górniczo-Hutniczej im. S. Staszica w Krakowie (numer umowy: MEiN/2022/DIR/1810) przez osoby pracujące w CeLiID i prowadzące szkolenia dla dydaktyków.