Jeśli spojrzymy na Internet jako na sieć osób nie zaś komputerów, otrzymamy przestrzeń współpracy, twórczości i działania użytkowników – społeczność uczącą się.
Społeczności to temat rozwijany od dekad przez socjologów, jednak Internet zmienił nieco perspektywę badaczy. Kwestie przynależności do grupy, określania własnej tożsamości w jej obrębie, nadawanie znaczeń doświadczeniom i działaniom a także praktyczne działania społeczności internetowych nabrały innego wymiaru. Takie cechy – czy aspekty Sieci jak
- Łączność – zawsze dostępny, wirtualnie obecny
- Zaangażowanie – uogólnione wyrażanie siebie, masowa współpraca, kreatywność
- Medium aktywne – sieci semantyczne, cyfrowe ślady, społeczne programowanie, treści generowane przez użytkowników
- Zmieniona geografia – udomowienie Internetu i indywidualizacja
- Skrajności – poczucie jedności i separacja, interakcje i publikacja, grupa i jednostka
- Wielość – usług, uczestnictwa, niezobowiązujących powiązań
sprawiają, że społeczności powstające w Sieci jawią się jako wielopłaszczyznowe, o płynnych granicach i różnych skalach. Ich cele są stale negocjowane i definiowane przez aktywnych uczestników, stale zaangażowanie uczestników jest warunkiem ich trwania a wytworzone artefakty, zachowania czy praktyki (np. specyficzny język czy kod zachowań) świadczy o ich swoistości i kulturze. To w społecznościach dochodzi do uczenia się, przemiany wiedzy ukrytej – niesformalizowanej i jednostkowej, do wiedzy właściwej – mierzalnej, ustrukturyzowanej.
Co zatem można zrobić w Internecie, by stymulować współpracę i tworzenie się społeczności uczących się bez angażowania poważnych środków czy specjalistycznych narzędzi? Kilka propozycji – przykładów rozwiązań, w których współpraca i stymulowania wzajemnego uczenia się on-line a przy tym tworzenia aktywnej społeczności uczącej się stanowią oś projektu:
- szkolne blogi: dzięki nim prowadzone są szkolne gazetki, projekty naukowe i klasowe kroniki
- nie-konferencje (unconference), na który ogromny wpływ mają sami uczestnicy, skupiające się wokół jednego tematu. Wyróżnia je brak lub bardzo niskie opłaty za uczestnictwo oraz wysoki stopień interakcji między uczestnikami przejawiający się w dyskusjach, prezentacjach i rzeczywistych interakcjach między uczestnikami.
- Projekty szkolne on-line, w których kluczowym elementem jest współpraca:
- wirtualny teatrzyk marionetek http://vpups.com – uczniowie indywidualnie projektują cyfrowe pacynki lecz już wspólnie reżyserują przedstawienie on-line;
- projekt językowy iya-ola http://www.futurelab.org.uk/projects/iya-ola/details – tutaj uczenie się języków obcych na tych samych materiałach lecz przejście do kolejnego etapu warunkowane jest zrealizowaniem wspólnego mini-projektu w sieci;
- Math and Earth http://gwb.bw.lo-net2.de/culturebridge/.ws_gen/index.htm współpraca szkół, gdzie wykorzystano społeczność Ning oraz grupowe oprogramowanie Google do realizacji zadań;
KONKLUZJA Jak widać z powyższych przykładów pomysły są dość proste pod względem zastosowanych rozwiązań “technicznych” lecz ich naczelnym celem jest stworzenie wspólnoty uczących się osób, uczących się poprzez działanie i współpracę.