Opracowanie: Kamila Gandecka
W dwóch słowach
Metoda warsztatowa opiera się na aktywizowaniu wszystkich osób w grupie do realizacji wspólnego celu, którym może być rozwiązanie problemu, generowanie pomysłów lub znalezienie porozumienia/wypracowanie kompromisu. Istotą tej metody jest uczenie się przez doświadczenie – zarówno zdobyte w ramach wcześniejszych aktywności, jak i zdobywane w trakcie bieżących zajęć, w specjalnie zaprojektowanych do tego celu ćwiczeniach.
Warsztaty mają na celu podniesienie umiejętności praktycznych osób studiujących oraz zapoznanie ich z teorią i kontekstem stojącym za taką praktyką.
Planując warsztaty, jako formę uczenia się osób dorosłych, warto pamiętać o uwzględnieniu założeń cyklu Kolba. Ważne jest więc przejście od doświadczenia [np. symulacja jakiegoś problemu do rozwiązania], przez wnikliwą refleksję [np. w oparciu o pytania: co się stało?, co działa a co nie?, co sprawiło trudność?], do analizy [osadzania zagadnienia w konkretnym modelu i/lub teorii] i zastosowania zdobytej wiedzy i umiejętności w praktyce.
Warsztaty oparte o nauczanie przez doświadczenie mogą być prowadzone w dwóch modelach: akademickim i pracy z diagnozą.
Podczas warsztatów studenci rozwijają kompetencje komunikacyjne, współpracę w grupie, kreatywność oraz krytyczne myślenie. Warsztaty sprzyjają również uczeniu się w działaniu, opartym o rozwiązywanie problemów, wspólne podejmowanie decyzji czy nauczanie rówieśnicze.
Do jakich form zajęć pasuje?
Warsztaty dedykowane są dla małych grup studenckich (zazwyczaj od 5 do 30 osób). Możemy je realizować zarówno stacjonarnie, jak i w trybie zdalnym. Sprawdzą się głównie na ćwiczeniach i innych zajęciach opartych o pracę projektową lub koncepcyjną.
Przykład
Przedmiot: Ochrona antykorozyjna sieci gazowej – ćwiczenia laboratoryjne
Kierunek: Inżynieria Naftowa i Gazownicza [profil praktyczny]
Studia magisterskie inżynierskie II stopnia
Autor: dr hab. inż. Remigiusz Kowalik, WMN AGH
Osoby studiujące są już po kilku wykładach wprowadzających ich w tematykę zjawisk korozyjnych. Jeśli jest więcej zespołów, dobrze jest zaplanować wydłużony wykład.
Na zajęciach osoby studiujące dzielą się na zespoły [3-5 osobowe]. Każdy zespół dostaje kilka zdjęć przedstawiających określony problem korozyjny, który powstał na skutek błędów konstrukcyjnych lub nieprzewidzianych okoliczności. Zadaniem polega na zidentyfikowaniu rodzaju korozji, który został przedstawiony na konkretnych zdjęciach oraz wytłumaczeniu przyczyn jej powstania. Jest ich kilka, także jest z czego wybierać. Każda z grup może zadawać szczegółowe pytania prowadzącemu, zwłaszcza jeśli na zdjęciach coś jest nieczytelne lub niejednoznaczne.
W kolejnym kroku każda z grup dostaje opisy kilku metod ochrony przed korozją [od 3 do 5]. Muszą dobrać odpowiednią metodę, która będzie rozwiązaniem dla wcześniej otrzymanego przypadku. Mogą też zaproponować swoje propozycje metod, nie zawarte w opisach.
W ramach podsumowania, każda z grup przedstawia swój problem w postaci rysunków i schematów na tablicy. Tłumaczy dlaczego do niego doszło („dorabiają teorię”, czyli muszą zajrzeć do notatek z poprzednich wykładów). Następnie proponują rozwiązanie, które ma zapobiec na przyszłość ponownej korozji w tym przypadku. Podczas omówienia, prowadzący stale wspiera zadając pytaniami pomocniczymi.
Po każdej prezentacji następuje dyskusja grupowa, w które głównie osoby słuchające odpowiadają na kilka pytań:
Czy prawidłowo zidentyfikowano rodzaj korozji na podstawie zdjęć?
[Wszyscy mogą podejść do tablicy i przyjrzeć się zdjęciom z bliska]
Czy dobrano adekwatną metodę, aby zapobiec korozji?
Czy to była jedyna metoda ochrony przed korozją?
[Czasami inna grupa dostaje opis metody, który może być alternatywnym rozwiązaniem dla innego problemu]
Zajęcia domyka prezentacja, w której przedstawione są najważniejsze informacje na temat wszystkich omawianych przypadków korozji, ich przyczyny i metody ochrony.
Dowiedz się więcej
Kowalska A., Jak pracować metodami warsztatowymi z osobami dorosłymi? Przewodnik dla trenerów i trenerek, Białystok 2021.
Radić-Bojanić B.B., Pop-Javanow D.M., Workshops in education: theoretical and practical issues, Методички видици 9, НовиСад 2018, s. 223-233.
Tutorial na temat wykorzystania aktywności warsztat na Uczelnianej Platformie e-Learningowej [UPeL]
https://www.cel.agh.edu.pl/tutorial/warsztat/
Źródła:
Czerska B., Metoda warsztatowa w kształceniu pedagogów i nauczycieli, [w:] D. Skulicz, W poszukiwaniu modelu dydaktyki akademickiej, Kraków 2004, s. 175-179.
Holwek J., Prowadzenie warsztatów szkoleniowych. Podręcznik trenera biznesu, Gliwice 2012.
Ziółkowski P., Teoretyczne podstawy kształcenia, Bydgoszcz 2015, s.117-118.
https://kpbc.umk.pl/Content/193526/PDF/pz-ksztalcenie-calosc.pdf
