Twórca/Twórcy: | |
Cel dydaktyczny | Zdobycie oraz usystematyzowanie wiedzy merytorycznej: teoria i jej zastosowanie w zakresie tworzyw sztucznych w motoryzacji. Doskonalenie umiejętności pracy laboratoryjnej w zakresie przetwarzania informacji, planowania, realizowania i raportowania przebiegu badań. |
Metoda | Metoda problemowa (Problem Based Learning) |
Kontekst | Tworzywa sztuczne w motoryzacji, ćwiczenia laboratoryjne, III rok studiów inżynierskich, kierunek studiów: Tworzywa i Technologie Motoryzacyjne |
Przebieg | Opracowałam 4 scenariusze zajęć prowadzonych metodą Problem Based Learning (PBL), w której osoba studiująca angażuje się w pracę zespołu i rozwiązuje bliski praktyce problem; zajęcia miały bardzo szeroki aspekt praktyczny. W ramach cyklu czterech ćwiczeń laboratoryjnych z dziedziny inżynierii materiałowej, studenci mają za zadanie przeprowadzić badania nad wybranymi tworzywami sztucznymi, z których wykonane są różne elementy samochodów. Działając w eksperckich zespołach badawczych, składających się z 3-5 osób, studenci wykonują badania kontrolne materiałów zgodnie z obowiązującymi normami. Analizują właściwości wyjściowe i zmiany wynikające z użytkowania tych tworzyw, a następnie proponują innowacyjne sposoby usprawnienia zastosowania tych materiałów w motoryzacji, przy uwzględnieniu aspektów przetwórczych, trwałości i ekologii. Ostatecznym efektem ich pracy jest stworzenie raportów i ekspertyz, zawierających rekomendacje dotyczące zastosowania tych tworzyw w branży motoryzacyjnej oraz sugestie dla dalszych badań. Osoby studiujące na początku semestru zostały przeze mnie wprowadzeni w nowe zasady uczestnictwa i realizacji programu ćwiczeń laboratoryjnych, co przyjęli z dużym entuzjazmem i ciekawością. Bardzo wczuli się w rolę ekspertów (opracowali nawet własne nazwy i logo zespołów). Przeformułowałam konwencjonalny cykl uczenia w ramach laboratorium: cel → wykonanie ćwiczenia → sprawozdanie w układ problem (fikcyjne zlecenie od klienta z przemysłu) → kontekst (3-4 os. zespół „ekspertów” + wykonanie badań na „zlecenie”) → motywacja (rozwiązanie problemu)→ raport (pogłębiona analiza + ekspertyza + rekomendacje do dalszej współpracy); Pozyskałam i przygotowałam próbki z tworzyw sztucznych z branży automotive – granulaty i oryginalne części samochodowe do badań laboratoryjnych (współpraca m.in. dystrybutorami tworzyw sztucznych i z komisem samochodowym); Dostosowałam metodykę badawczą do aktualnych norm (współpraca z BG AGH) przygotowując zupełnie nowe stanowiska (zakup twardościomierzy, montaż zestawów do pomiarów metodą hydrostatyczną) lub modyfikując istniejące (profil badań OIT); Opracowałam system oceniania według sprecyzowanych kryteriów uwzględniający poszerzony feedback (ocena jak we wnioskach badawczych, ocena opisowa); Przygotowałam uniwersalny poradnik wykonania i edycji raportu z badań; przygotowałam wykaz wyrażeń akceptowalnych w raporcie ze zlecenia; |
Korzyści | Zdobycie oraz usystematyzowanie wiedzy: teoria i jej zastosowanie w zakresie tworzyw sztucznych w motoryzacji Doskonalenie umiejętności pracy laboratoryjnej w zakresie przetwarzania informacji, planowania, realizowania i raportowania przebiegu badań. Przeformułowanie ćwiczeń przyczyniło się w istotny sposób do poprawy warunków i jakości pracy dydaktycznej, oraz osiągania bardzo satysfakcjonujących efektów kształcenia. Dzięki przeformułowaniu konwencjonalnych zajęć studenci realizując program ćwiczeń w indywidualnie wybranych przez nich sposób poszerzali wiedzę i szukali aktualnych informacji, odpowiedzi i rozwiązań do stawianych problemów. Swoboda wyboru źródeł literaturowych, z jakich korzystały osoby studiujące, przyczyniła się do stworzenia przestrzeni do dyskusji na temat zagadnień związanych z tematem, wymieniania się ciekawostkami. Osoby studiujące mogły zaprezentować i wykorzystać wiedzę wynikającą z posiadanych doświadczeń czy pasji związanych z motoryzacją (kierunek Tworzywa i Technologie Motoryzacyjne). Zdobywali praktyczne umiejętności: uczyli się na własnych błędach i tak planowali kolejne badania, aby ich uniknąć; Trenowali samodzielne myślenie i kreatywność: segregowali próbki, które można zbadać wybraną metodą, przygotowywali wycinki próbki do badań; Uwzględniali w swojej pracy terminowość i odpowiedzialność za powierzone zadania; byli odpowiedzialni za grupę – niezłożenie raportu na czas było czynnikiem obniżającym punktację; Rozwijali kompetencje społeczne, doskonalili umiejętności pracy w zespole, otwartości na pomysły innych uczestników ćwiczeń; rozwijali umiejętności argumentacji; W grupie uczyli się podejmowania i uzasadniania decyzji i wyciągania wniosków oraz ponoszenia konsekwencji podejmowanych decyzji. |
Problem, kontekst, motywacja czyli PBL na ćwiczeniach laboratoryjnych
W praktyce