Opracowanie: Karolina Kaczmarska
W dwóch słowach
Metoda samodzielnego dochodzenia do wiedzy poprzez rozwiązywanie problemów o charakterze poznawczym, decyzyjnym lub praktycznym. Osoby studiujące samodzielnie eksplorują zasoby wiedzy, poszukują odpowiedzi, testują i prezentują wyniki wg ustalonej struktury. Osoba prowadząca pełni rolę facylitatora, przewodnika obok (ang. guide on the side) i oceniającego postępy.
Metoda Problem-Based Learning (PBL) obejmuje następujące etapy:
- Identyfikacja problemu: osoby studiujące są wprowadzane do autentycznego problemu, który staje się centrum ich uczenia się.
- Badanie i analiza: osoby studiujące pracują w grupach, aby zbadać problem, analizować istotne informacje i zgłębiać wiedzę. Poszukują odpowiedzi na pytania badawcze i identyfikują kluczowe aspekty problemu.
- Rozwiązywanie problemu: osoby studiujące opracowują propozycje rozwiązań problemu, wykorzystując zdobytą wiedzę.
- Prezentacja i dyskusja: osoby studiujące prezentują swoje rozwiązania przed grupą i uzasadniają swoje wybory. W grupie analizują i oceniają różnorodność perspektyw, co prowadzi do głębszego zrozumienia problemu i krytycznego myślenia.
Celem zastosowania tej metody jest przygotowanie osób studiujących do samodzielnego radzenia sobie z realnymi problemami, które przyjdzie im rozwiązywać w przyszłej pracy zawodowej. PBL wzmacnia samodzielność oraz buduje poczucie sprawstwa. Metoda problemowa jest też świetnym wprowadzeniem do własnych działań badawczych. Grupowe rozwiązywanie problemów prowadzi do rozwijania umiejętności komunikacyjnych, jak również efektywnej współpracy.
Problem Based Learning (PBL) jest podejściem edukacyjnym, które skupia się na rozwijaniu pożądanych na rynku pracy kompetencji przyszłości, np. umiejętności myślenia krytycznego, kreatywnego rozwiązywania problemów oraz pracy zespołowej.
Do jakich form zajęć pasuje?
Metoda PBL doskonale sprawdzi się na zajęciach, które wymagają praktycznego rozwiązywania problemów i zastosowania zdobywanej wiedzy w praktyce. Może być stosowana w różnych dziedzinach nauki, takich jak nauki społeczne, nauki przyrodnicze, nauki techniczne, medycyna, zarządzanie i wiele innych.
Przykład
Tworzywa sztuczne dla motoryzacji, ćwiczenia laboratoryjne, III rok studiów I stopnia na kierunku Tworzywa i Technologie Motoryzacyjne
dr inż. Karolina Kaczmarska, Wydział Odlewnictwa AGH
W cyklu czterech ćwiczeń laboratoryjnych w obszarze inżynierii materiałowej (każde ćwiczenie to osobny problem badawczy) osoby studiujące mają przeprowadzić badania wybranych tworzyw sztucznych, z którego wykonane są różne elementy samochodu, i wydać rekomendacje dla potencjalnego klienta z branży automotive lub sporządzić ekspertyzy dotyczące: gęstości, twardości, czasu indukcji utleniania, emisji szkodliwych produktów rozkładu termicznego wybranych tworzyw sztucznych. Przebieg ćwiczeń symuluje pracę badawczą w komercyjnym laboratorium na zlecenie wymagającego klienta, a osoby studiujące tworzą eksperckie zespoły badawcze.
Zespoły (3-5 os.) na swoich stanowiskach prowadzą badania kontrolne materiałów zgodnie z obowiązującymi normami i oceniają właściwości tworzyw w stanie wyjściowym i po eksploatacji. Do dyspozycji uczestników zajęć udostępnione są nieprzetworzone granulaty polimerów oraz oryginalne wyeksploatowane części samochodowe. Eliminują próbki, które nie spełniają wymogów badania według normy. Następnie rozpatrują możliwy wpływ dodatków do tworzyw sztucznych i analizują właściwości wyjściowych tworzyw sztucznych i oraz zmiany powstałe na skutek typowego użytkowania. Pracując w grupach, osoby studiujące proponują sposoby doskonalenia zastosowania tworzyw sztucznych w motoryzacji, zwracając uwagę na przetwórstwo, trwałość i aspekty ekologiczne. Ostatecznym rezultatem jest opracowanie z każdego z czterech tematów raportów z badań/ekspertyzy wraz z rekomendacjami dotyczącymi zastosowania wybranych tworzyw sztucznych w motoryzacji i zaleceniami dot. dalszej współpracy badawczej.
W tym przykładzie nauczyciel pełni kluczową rolę organizatora i przewodnika. Nadzoruje proces przeprowadzania badań, zapewniając zgodność z obowiązującymi normami i wspierając studentki i studentów w analizie wyników. Prowadzący również inspiruje dyskusję nad wynikami, a także zachęca osoby studiujące do twórczego myślenia w kwestii doskonalenia zastosowania tworzyw sztucznych w motoryzacji. W fazie końcowej, to nauczyciel jest odpowiedzialny za ocenę opracowanych raportów z badań/ekspertyz oraz rekomendacji dotyczących zastosowania wybranych tworzyw sztucznych.
Dowiedz się więcej
Obejrzyj krótki film o PBL.
Zapoznaj się z dobrymi praktykami w tej metodzie.
Zainspiruj się przykładami jej zastosowania.
Sprawdź, co nowego w PBL.
Poczytaj o podejściu PBL na Harvardzie.
