Metoda projektowa (ang. Project Based Learning)

Opracowanie: Karolina Kaczmarska

W dwóch słowach

Metoda nauczania przez projekty, często interdyscyplinarne. Obejmuje realizację większej partii materiału w dłuższym czasie. Cele projektu są ustalone, a proces ustrukturyzowany. Osoby studiujące rozwijają umiejętności samodzielnej pracy i jej planowania, poszukiwania źródeł informacji, łączenia teorii z praktyką, definiowania problemów, poszukiwania rozwiązań, podejmowania decyzji, współpracy oraz oceny efektów pracy. Metoda projektowa dedykowana jest pracy grupowej.

Project-based learning (PjBL) to innowacyjna metoda nauczania, oparta na angażujących projektach. Daje osobom studiującym szansę na rozszerzenie swojej wiedzy oraz zdobycie kluczowych kompetencji, które mogą okazać się niezbędne w przyszłości.

Celem pracy metodą projektową jest przeniesienie odpowiedzialności za zdobywanie wiedzy na osoby studiujące, wzmacnianie ich samodzielności w realizacji zadań. Metoda projektowa składa się z etapów zbliżonych do pracy badawczej, jest zatem doskonałym przygotowaniem do samodzielnych badań np. prowadzonych w czasie pisania prac dyplomowych. Dodatkowo projekty grupowe pozwalają rozwinąć umiejętności związane ze współpracą i komunikacją. Ta metoda umożliwia zdobycie pogłębionej wiedzy o wysokim stopniu złożoności w aktywny, angażujący sposób.

Zwykle Project-Based Learning (PjBL) prowadzi osoby studiujące przez kilka etapów:

1. Zdefiniowanie problemu: na podstawie założeń ustalonych z osobą prowadzącą  określają temat oraz cele projektu, co będzie stanowiło podstawę dla długotrwałych działań.
2. Planowanie realizacji projektu: osoby studiujące i odgrywają aktywną rolę w swoim procesie nauki: określają strategię działania, konkretne zadania, harmonogram, niezbędne zasoby oraz podział ról i odpowiedzialności w zespole (sterują dynamiką pracy zespołu). Ustalają też kryteria sukcesu projektu.
3. Badanie i zdobywanie wiedzy: osoby studiujące są odpowiedzialne za zgłębianie tematu, zbieranie danych/informacji, zdobywanie wiedzy związanej z projektem, tworzą i rozważają różne hipotezy i poszukują rozwiązań.
4. Projektowanie i realizacja: to faza tworzenia prototypów/wizualizacji, eksperymentów, analizy danych, projektowania produktów lub opracowywania strategii.
5. Refleksja i ocena postępu: osoby uczestniczące oceniają swoje postępy, zdobyte umiejętności i wyzwania, które napotkali podczas realizacji projektu.

PjBL sprzyja rozwinięciu umiejętności, takich jak rozwiązywanie problemów, kreatywność, współpraca zespołowa, komunikacja, zarządzanie projektem, prezentacja wyników, wystąpienia publiczne.

Do jakich form zajęć pasuje?

PjBL sprawdzi się najlepiej na zajęciach, które wymagają rozwiązywania problemów, analizy przypadków, projektowania lub kreatywnego myślenia.

Okres trwania przedmiotu nauczania powinien być na tyle długi, żeby osoby uczestniczące miały czas na samodzielne zagłębienie się w tematykę.

Przykład

Osoby studiujące w ramach cyklu pięciu spotkań dydaktycznych projektują nowoczesną odlewnię wyposażoną w zmechanizowaną linię formowania i zalewania, dla klienta z branży motoryzacyjnej.

Każdy zespół otrzymuje różne założenia początkowe (wielkość produkcji, preferowany stop, technologia masy formierskiej). Ich zadaniem jest zaprojektowanie układu produkcyjnego, wybór odpowiednich maszyn i urządzeń, a także zapewnienie optymalnego przepływu materiałów. Studenci analizują procesy formowania i zalewania, projektują narzędzia i wybierają odpowiednie materiały do produkcji. Kładą również nacisk na zwiększenie efektywności odlewni, jakość produkcji oraz optymalizację kosztów, ale również aspekt ekologiczny. W trakcie projektu studenci pracują w zespołach, biorąc pod uwagę wymagania klienta oraz kwestie bezpieczeństwa i zrównoważonego rozwoju.

Finalnym produktem jest wizualizacja i projekt odlewni wraz dokumentacją prezentowane np. na spotkaniu z przedstawicielem profesjonalnej firmy projektowej.

Dowiedz się więcej

Na stronie Edutopii znajdziesz kilka porad jak zacząć pracę z PjBL.

Jak projektować zajęcia metodą PjBL – How to Design Project-Based Learning Activities.

Project-based Learning na University of Groningen.