Metoda warsztatowa (ang. workshop)

W dwóch słowach

Metoda warsztatowa to podejście dydaktyczne, w którym zajęcia realizowane są w oparciu o pracę w grupach. Celem warsztatu jest pogłębianie wiedzy, doskonalenie określonych umiejętności i kompetencji w praktycznym działaniu.

Zajęcia warsztatowe mają krótką, ale intensywną formę. Podczas warsztatów osoby studiujące rozwiązują konkretne zadanie lub problem, analizują i wyciągają wnioski. Zdobywają w ten sposób nowe doświadczenie i wiedzę, a także rozwijają umiejętności społeczne. W trakcie zajęć wykorzystywany jest potencjał jednostki i siła grupy.

Metoda warsztatowa współgra z innymi metodami aktywnymi, np. problemową, ćwiczebną, miniwykładem, symulacją czy studium przypadku.

Warsztaty mają na celu podniesienie umiejętności praktycznych osób studiujących oraz zapoznanie ich z teorią i kontekstem stojącym za taką praktyką. Podczas warsztatów studenci rozwijają kompetencje komunikacyjne, współpracę w grupie, kreatywność oraz krytyczne myślenie. Warsztaty sprzyjają również uczeniu się w działaniu, opartym o rozwiązywanie problemów, wspólne podejmowanie decyzji czy nauczanie rówieśnicze.

Metoda warsztatowa opiera się na aktywizowaniu wszystkich osób w grupie do realizacji wspólnego celu, którym może być rozwiązanie problemu, generowanie pomysłów lub znalezienie porozumienia/wypracowanie kompromisu. Istotą tej metody jest uczenie się przez doświadczenie – zarówno zdobyte w ramach wcześniejszych aktywności, jak i zdobywane w trakcie bieżących zajęć, w specjalnie zaprojektowanych do tego celu ćwiczeniach.

Planując warsztaty jako formę uczenia się osób dorosłych, warto pamiętać o uwzględnieniu założeń cyklu Kolba. Ważne jest więc przejście od doświadczenia (np. symulacja jakiegoś problemu do rozwiązania), przez wnikliwą refleksję (np. w oparciu o pytania: co się stało? co działa a co nie? co sprawiło trudność?), do analizy (osadzania zagadnienia w konkretnym modelu i/lub teorii) i zastosowania zdobytej wiedzy i umiejętności w praktyce.

Metoda warsztatowa to struktura nauczania, która zachęca osoby uczące się do kreatywności i odpowiedzialności za własną naukę. Wymaga od nich aktywności i zaangażowania w zajęcia, a także sprzyja rozwijaniu kompetencji społecznych, m.in. umiejętności pracy w grupie, otwartości na nowe wyzwania, umiejętności rozwiązywania konfliktów, radzenia sobie z krytyką, czy argumentowania własnych racji. Studentki i studenci uczą się zarządzać swoim czasem i oceniać swoje możliwości uczenia się.

Do jakich form zajęć pasuje?

Zajęcia warsztatowe możemy realizować zarówno stacjonarnie, jak i w trybie zdalnym. Sprawdzą się głównie na ćwiczeniach i innych zajęciach opartych o pracę projektową lub koncepcyjną. Warsztaty dedykowane są dla małych grup studenckich (zazwyczaj od 5 do 30 osób). Jest to forma, w której aktywnie pracują głównie osoby uczestniczące. Zalecane proporcje to 70% aktywności grupy w stosunku do 30% twojej aktywności.

Przykład

Ochrona antykorozyjna sieci gazowej, ćwiczenia laboratoryjne na kierunku Inżynieria Naftowa i Gazownicza (profil praktyczny)

dr hab. inż. Remigiusz Kowalik, Wydział Metali Nieżelaznych AGH

Osoby studiujące są już po kilku wykładach wprowadzających ich w tematykę zjawisk korozyjnych. Na zajęciach dzielą się na zespoły (3-5 osobowe). Każdy zespół dostaje kilka zdjęć przedstawiających określony problem korozyjny, który powstał na skutek błędów konstrukcyjnych lub nieprzewidzianych okoliczności. Zadanie polega na zidentyfikowaniu rodzaju korozji, który został przedstawiony na zdjęciach oraz wytłumaczeniu przyczyn jej powstania. Każda z grup może zadawać szczegółowe pytania prowadzącemu, zwłaszcza jeśli na zdjęciach coś jest nieczytelne lub niejednoznaczne.

W kolejnym kroku każda z grup dostaje opisy kilku metod ochrony przed korozją (od 3 do 5). Muszą dobrać odpowiednią metodę, która będzie rozwiązaniem dla wcześniej otrzymanego przypadku. Mogą też zaproponować inne metody, nie zawarte w opisach.
W ramach podsumowania, każda z grup przedstawia swój problem w postaci rysunków i schematów na tablicy oraz tłumaczy, dlaczego do niego doszło. Następnie proponuje rozwiązanie, które ma zapobiec na przyszłość ponownej korozji w tym przypadku. Podczas omówienia, prowadzący stale wspiera grupę, zadając pytania pomocnicze.

Po każdej prezentacji następuje dyskusja grupowa, podczas której głównie osoby słuchające odpowiadają na kilka pytań: Czy prawidłowo zidentyfikowano rodzaj korozji na podstawie zdjęć?
(Wszyscy mogą podejść do tablicy i przyjrzeć się zdjęciom z bliska)

Czy dobrano adekwatną metodę, aby zapobiec korozji?

Czy to była jedyna metoda ochrony przed korozją w tej sytuacji?

Zajęcia kończą się prezentacją, w której przedstawione są najważniejsze informacje na temat wszystkich omawianych przypadków korozji, ich przyczyn i metod ochrony.