Symulacja

W dwóch słowach

To metoda polegająca na zaaranżowaniu warunków umożliwiających obserwację, trenowanie zachowań i szukanie rozwiązań w sytuacji mogącej zdarzyć się w rzeczywistości. Ideą symulacji jest doskonalenie konkretnych umiejętności poprzez próbowanie, sprawdzanie się, wielokrotne powtarzanie oraz uczenie się na błędach popełnianych w bezpiecznej sytuacji ćwiczeniowej. Efektem symulacji jest transfer wiedzy, umiejętności i sprawności.

Symulacje nie zastąpią działania w terenie, ale mogą być ciekawą i angażującą metodą przygotowującą do tego typu działań. Metody symulacyjne to drama edukacyjna, odgrywanie ról, a także VR i AR.

W metodzie symulacji można założyć pewne uniwersalne etapy pracy, które mogą być stosowane w różnych kontekstach:

Planowanie
Wprowadzenie osób uczestniczących w założenia pracy
Właściwa symulacja
Podsumowanie i wnioski (ang. debriefing)

Symulacje są doskonałą okazją dla osób studiujących do “głębokiego uczenia się”. Ich celem jest wzmocnienie zrozumienia, a nie tylko zapamiętywanie. Dydaktycznym celem wykorzystania tej metody jest przećwiczenie praktycznych umiejętności w bezpiecznym środowisku, jak najbardziej zbliżonym do realnego doświadczenia.

Poza warstwą merytoryczną, bazującą na danym obszarze wiedzy, osoby studiujące mają okazję trenować aktywne dyskutowanie z rówieśnikami w grupie, jak również z osobą prowadzącą. Nie bez znaczenia jest możliwość zaobserwowania i doskonalenia własnych procesów myślowych.

Szczegółowo rozwijane kompetencje zależne są od rodzaju wybranej symulacji.

Drama pozwala na trenowanie szeregu umiejętności społecznych – aktywnego słuchania, twórczego i krytycznego myślenia, innowacyjnego rozwiązywania problemów, doświadczania i rozróżniania emocji i reakcji.

Technika odgrywania ról wspiera trenowanie takich umiejętności jak dyskutowanie, argumentowanie i negocjowanie.

Natomiast korzystanie z metod immersyjnych, jak AR czy VR, może pozytywnie wpłynąć na skupienie na prezentowanych treściach. Co więcej, pozwala na trenowanie praktycznych umiejętności, co jest szczególnie przydatne w szkoleniach zawodowych oraz rozwijaniu umiejętności myślenia przestrzennego poprzez doświadczanie trójwymiarowych obiektów i środowisk.

Do jakich form zajęć pasuje?

Niezależnie od rodzaju symulacji jaki stosujesz, jesteś w stanie efektywnie ją zrealizować w ramach jednych zajęć. Na pewno warto zaplanować odpowiednią ilość czasu na wdrożenie osób studiujących w metodę i zaznajomienie z regułami działania. W przypadku VR/AR może to zająć nieco dłużej niż w przypadku interaktywnych symulacji do samodzielnego ustawienia, z uwagi na potrzebę “obycia się” z rozszerzoną/wirtualną rzeczywistością. Natomiast w przypadku scenariuszy, odgrywania ról i dramy – warto zaplanować odpowiedni czas na przygotowanie się do symulacji, najlepiej poza zajęciami. oraz przewidzieć czas na fazę omówienia emocji i reakcji osób w nie zaangażowanych (ang. debriefing).

Symulacja sprawdzi się na zajęciach, podczas których wyraźny jest komponent działań praktycznych.

Symulacja jest metodą skalowalną – sprawdzi się na zajęciach z dużymi i mniejszymi grupami, choć w przypadku większych zespołów wprowadzenie tej metody będzie wymagało dodatkowego planowania i przygotowania przed zajęciami.

Przykład

Propozycja ćwiczeń laboratoryjnych na kierunku Informatyka stosowana.

Temat: Prąd elektryczny i prawo Ohma.

Osoba prowadząca wykorzystuje jako materiał bazowy symulację interaktywną PhetSimulation na temat prawa Ohma.

Przebieg zajęć:

Osoba prowadząca przedstawia osobom studiującym symulację na temat prawa Ohma i prosi ich aby zmieniali parametry – napięcie i opór oraz zaobserwowali zmiany prądu – zgodne z prawem Ohma.
Osoba prowadząca łączy osoby studiujące w pary lub małe grupy, a następnie prosi je, aby opowiedziały o swoich obserwacjach.
W grupach osoby studiujące dyskutują o tym, co jest proporcjonalne względem czego i jaki jest współczynnik proporcjonalności. Osoba prowadząca facylituje dyskusję w grupach.
Osoby studiujące analizują na ile wyniki i sposób dotarcia do rozwiązania różnią się od ich przewidywań.
Osoba prowadząca podsumowuje całość ćwiczenia w formie dyskusji grupowej, kładąc nacisk na wypracowanie uzasadnienia wyniku lub rozwiązania.