Metoda zespołowa (ang. Team Based Learning)

Opracowanie: Karolina Grodecka

W dwóch słowach

Metoda zespołowa (ang. Team Based Learning, TBL) to metoda projektowania i prowadzenia zajęć, która łączy ideę odwróconych zajęć (ang. flipped classroom) i pracę grupową, nadając jej określoną strukturę, etapowość i rytm.

Osoby studiujące w ramach zadania domowego przygotowują się do udziału w zajęciach, które zaczynają się od testu indywidualnego oraz testu zespołowego sprawdzającego przygotowanie każdej osoby do zajęć. Kluczowym etapem metody jest aplikacja wiedzy w praktyce, realizowana przez pracę zespołową w oparciu o studia przypadków czy scenariusze.

Metoda sprawdza się szczególnie do przedmiotów, których celem jest przekazanie dużej ilości wiedzy.

Głównym celem metody Team Based Learning jest wspieranie głębszego zrozumienia wiedzy teoretycznej poprzez rozwiązywanie problemów i analizę przypadków. Osoby uczestniczące w zajęciach mają okazję zastosować wiedzę w praktyce, co sprzyja lepszemu zapamiętywaniu oraz ćwiczeniu umiejętności jej stosowania w praktyce.

Team Based Learning w literaturze przedmiotu często jest nazywany pracą grupową, która zawsze działa. Składa się z jasno zdefiniowanych etapów i przypisanych im zadaniom osób studiujących:

1. Przygotowanie się do zajęć.

2. Sprawdzenie gotowości.

3. Aplikacja wiedzy.

4. Ocena rówieśnicza.

 

 

Wśród trenowanych kompetencji należy wymienić przede wszystkich wzmacnianie umiejętności współpracy. TBL kładzie duży nacisk na pracę zespołową, wymagając od osób uczestniczących komunikacji i rozwiązywania problemów jako grupa. Studenci i studentki uczą się jak efektywnie działać w zespole, jak tłumaczyć swoje stanowisko innym osobom, aby zostać zrozumianym. 

Metoda zespołowa stymuluje krytyczne myślenie poprzez stawianie osobom studiującym realistycznych wyzwań i problemów do rozwiązania. Dyskusja, analiza i argumentacja w ramach zespołu, zachęcają uczestników do dociekliwego myślenia i rozważania różnych perspektyw.

Do jakich form zajęć pasuje?

Wprowadzenie metody jest czasochłonne. Aby zajęcia metodą zespołową były efektywne, wymagają przygotowania całego procesu opartego o TBLa zanim się rozpoczną. Dobór treści do samodzielnej analizy, napisanie pytań testowych, wydrukowanie ich oraz zaprojektowanie ćwiczeń zespołowych musi być współzależne i spójne z wyznaczonymi celami zajęć.

Metoda jest rekomendowana do prowadzenia zajęć w perspektywie całego semestru lub kilkugodzinnego modułu. 

Efektywnie da się zrealizować zarówno w mniejszych, jak i większych grupach.  Można ją z powodzeniem wdrożyć w każdego typu zajęciach i przeprowadzić w przestrzeni, która pozwala na podział i pracę w grupach. 

Przykład

Podstawy prawne dotyczące regulacji emisji w Unii Europejskiej, V rok studiów stacjonarnych specjalność Paliwa i Środowisko, seminarium

dr inż. Ewelina Brodawka, Wydział Energetyki i Paliw AGH

KROK 1. Przygotowanie do zajęć.

W ramach przygotowania do zajęć osoby studiujące dostają link do materiałów, z którymi muszą się zapoznać. Materiał został przygotowany na podstawie opracowania dla Senatu RP pt.: Emisja gazów cieplarnianych. Wybrane zagadnienia dotyczące emisji CO2 w Polsce 

Lektura to około 10 stron tekstu. Po przeczytaniu tekstu osoby studiujące odpowiadają na 3 krótkie pytania:

1. Rozwiń skróty: KOBiZE, UNFCCC, COP, EU ETS;
2. Uszereguj chronologicznie międzynarodowe porozumienia w sprawie klimatu: protokół Kioto, Porozumienie paryskie, Ramowa konwencja Narodów Zjednoczonych w sprawie zmian klimatu, Protokół montrealski;
3. Przyporządkuj, które sektory nie są objęte systemem handlu uprawnieniami do emisji i należą do grupy tzw. non-ETS: lotnictwo, rolnictwo, gospodarka odpadami, przemysł hutniczy, przemysł drzewny i papierniczy.

KROK 2. Podział na grupy. 

Na Uczelnianej Platformie eLearningowej osoby studiujące rozwiązują test kompetencji pozwalający na podzielenie studentów na grupy.  Wyniki testu są wskazówką do odpowiedniego przypisania osób do grup. 

KROK 3. Sprawdzenie gotowości 

W trakcie zajęć osoby studiujące dostaną indywidualny test z ok. 5-7 pytaniami (10 min). Następnie zostaną podzieleni w grupy wg wyników testu i moich osobistych obserwacji jak pracowali na innych zajęciach.  W grupach rozwiązują ten sam test w formie ‘arkusza-zdrapki’, dyskutując nad odpowiedziami do osiągnięcia konsensusu (15 min). 

KROK 4. Grupowe odwołania

Czas zarezerwowany na grupowe napisanie odwołania. 

KROK 5. Mini-wykład

Po pracy w grupach rozpocznie się wspólna dyskusja wszystkich grup, dotycząca niejasności i pytań, jakie mogą mieć studenci po teście (ok. 5 min). Na podsumowanie studenci usłyszą 15-minutowy wykład, w trakcie którego niektóre informacje zostaną rozszerzone i mam nadzieję, że odpowiem na wszelkie sporne kwestie.

KROK 6. Aplikacja wiedzy w praktyce

Teraz przyjdzie czas na to, aby studenci wykorzystali, oczywiście w grupach, zdobytą wiedzę w praktyce w trakcie rozwiązywania zadań z zakresu ustawodawstwa w Polsce i Europie dot. polityki ekologicznej oraz unijnego system handlu uprawieniami do emisji (35 min).

KROK 7. Informacja zwrotna 

Każda z osób studiujących daje indywidualną informację zwrotną na temat pracy każdej osoby z zespołu, ale trochę inaczej. Co to znaczy? Aby studenci zrozumieli, jak działa ‘Unijny system handlu uprawnieniami do emisji’, przyjmujemy, że każdy ze studentów ma bezpłatne uprawnienia do emisji CO2 w wysokości 100 ton CO2 (otrzymane od prowadzącego). W trakcie oceny każda osoba w grupie określa, kto jej zdaniem pracował najlepiej w grupie, czyli zredukowała swoje emisje do 90 ton i ma nadwyżkę uprawnień, które następnie przekazuje osobie, która zdaniem pytanego studenta pracowała najgorzej. Na tej podstawie określeni zostaną najmniejsi i najwięksi emitenci danego dnia w każdej poszczególnej grupie (10 min).

Dowiedz się więcej

TBL oczami osób prowadzących i studiujących na University of Texas at Austin.

What is team-based learning. 4 ways it can help your group activities.