Wykład

W dwóch słowach

Wykład to metoda, której celem jest przekazanie dużego zasobu wiedzy teoretycznej. Zawiera logicznie ułożone treści merytoryczne, wykorzystuje techniki ułatwiające zapamiętanie i zrozumienie.

To odpowiednia metoda, gdy potrzebne jest przekazanie lub usystematyzowanie wiedzy teoretycznej. Treść wykładu może stanowić bazę, podbudowę do dalszego eksplorowania danego zagadnienia. Uczy myślenia przyczynowo-skutkowego, dostrzegania ogólniejszych zasad i zależności.

Wykład to najbardziej powszechna na uczelniach metoda podawcza, polegająca na transmisji wiedzy od nauczyciela do studenta. Jest to wiedza w jej naukowym ujęciu, w postaci ciągłej, usystematyzowanej wypowiedzi. Treści wykładu dobierane są w taki sposób, by możliwie wyczerpywały całość dorobku naukowego z danego zakresu. Wiadomości organizowane są w ustalony porządek logiczny, przekazywane w dokładnych i ścisłych sformułowaniach, w terminologii właściwej danej nauce.

Metoda wykładu (lub wykładowa) zakłada niesymetryczną komunikację, w której odgrywasz dominującą rolę. Od osób studiujących wymaga koncentracji uwagi na przekazie, zapamiętywania i przyswajania treści, dostrzegania związków i zależności. Wykład aktywizuje u słuchaczy myślenie abstrakcyjne, jest tym samym metodą bardzo wymagającą.

Wykład jest metodą nauczania o niskiej skuteczności. Nie pobudza aktywności poznawczej osób studiujących, charakteryzuje ją niewielki wskaźnik recepcji, czyli zrozumienia i zapamiętania treści. Badania porównujące wyniki egzaminacyjne wskazują, że wykorzystanie metod angażujących osoby studiujące ma bezpośredni wpływ na wyższe oceny oraz spadek odsetka osób, które nie zaliczają egzaminu.

Celem wykładu jest przekazanie dużego zasobu wiedzy teoretycznej oraz przyswojenie tej wiedzy przez osoby uczące się. Na wiedzę teoretyczną mogą składać się: opis złożonych zjawisk, wydarzeń i procesów, związków i zależności między nimi, podkreślający powiązania o charakterze przyczynowo-skutkowym, ale też twierdzenia, założenia konkretnej teorii, klasyfikacje. Natomiast przez przyswojenie wiedzy rozumie się jej zapamiętanie, zrozumienie oraz dostrzeganie powiązań między teorią z praktyką.

Wykład konwencjonalny składa się z trzech części:

1) Wprowadzającej, zawierającej informacje o celu, temacie i tezach wykładu, wiążącej bieżący temat ze znanymi już wiadomościami.

2) Głównej, będącej rozwinięciem tematu z wyodrębnieniem podstawowych myśli i głównej tezy, którą udowadniasz.

3) Podsumowującej, w której zbierasz wnioski i podkreślasz najważniejsze myśli wywodu.

Metoda wykładu wspiera kształcenie kompetencji związanych z odpowiedzialnością i samodzielnością w zdobywaniu wiedzy – koncentrację uwagi na temacie oraz umiejętność prowadzenia notatek. Ponadto pomaga zapoznać się z terminologią właściwą dla danej dziedziny wiedzy i przyswoić sobie specyficzne pojęcia, zwroty, sformułowania dla niej charakterystyczne.

Do jakich form zajęć pasuje?

Metoda oczywiście najlepiej sprawdza się na zajęciach wykładowych, na których pracuje się równocześnie z dużą grupą.

Przykład

Na wykładzie z “Technik wytwarzania” osoby studiujące zapoznają się z tematem: Stalownia.

Prowadzisz wykład z wykorzystaniem prezentacji multimedialnej. Wprowadzenie zawiera odniesienie do poprzedniego tematu zajęć oraz umiejscowienie bieżącego zagadnienia w procesie wytwarzania stali (grafika obrazująca cały proces). Następnie studenci oglądają krótki filmik pokazujący stalownię.

W części głównej wykładu pokazujesz schemat stalowni, omawiając kolejne etapy procesu wytwarzania stali w tym zakładzie. Odnosisz się do wcześniejszej ilustracji filmowej. Podajesz też przykłady polskich zakładów. Ostatnim punktem głównej części wykładu jest nawiązanie do życia codziennego. Angażujesz osoby studiujące i pytasz o wszystkie pomysły na wykorzystanie stali, opcjonalnie z wykorzystaniem aplikacji do quizów online. Odpowiedzi spisujesz na tablicy lub wyświetlasz, a następnie omawiasz je prezentując ilustracje na slajdzie.

W podsumowaniu zbierasz najważniejsze punkty wykładu i weryfikujesz zdobytą wiedzę przeprowadzając krótki test rozwiązywany w parach (tradycyjnie na kartce, na platformie e-learningowej lub z wykorzystaniem aplikacji).